Cách tính, hạch toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp

hạch toán doanh thu bán hàng
Cách tính, hạch toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp

Doanh thu bán hàng là nguồn thu chính của doanh nghiệp. Do đó, việc hạch toán doanh thu bán hàng một cách chính xác, đầy đủ góp phần phản ánh trung thực kết quả kinh doanh và khả năng sinh lời của doanh nghiệp. Vậy làm thế nào để hạch toán doanh thu một cách nhanh chóng và chính xác nhất? Hãy cùng The Smile tìm hiểu qua bài viết dưới đây! 

Tóm tắt ý chính:

  • Doanh thu bán hàng là tổng các giá trị thu được từ việc bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ hoặc các hoạt động kinh doanh khác của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán nhất định.
  • Tổng doanh thu bán hàng cơ bản có thể được tính bằng công thức sau: [Doanh thu bán hàng = Số lượng sản phẩm bán ra x Giá bán mỗi sản phẩm].
  • Kế toán doanh thu bán hàng là quá trình ghi nhận và phân bổ doanh thu từ hoạt động bán hàng của một doanh nghiệp.
  • Khi xuất hàng cho đại lý bán với giá hưởng hoa hồng, đối với phần doanh thu từ bán hàng cần lập hóa đơn GTGT và ghi nhận doanh thu.

Doanh thu bán hàng là gì? Điều kiện ghi nhận doanh thu

Doanh thu bán hàng là tổng các giá trị thu được từ việc bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ hoặc các hoạt động kinh doanh khác của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán nhất định. Doanh thu bán hàng sẽ được tính toán dựa trên giá bán sản phẩm, dịch vụ cộng với các khoản thuế giá trị gia tăng (VAT) và các khoản thuế, phí liên quan khác. Có hai loại doanh thu bán hàng chính:

  • Doanh thu thuần: Là doanh thu bán hàng sau khi đã trừ đi các khoản chiết khấu, giảm giá, trả lại hàng hóa, cung cấp dịch vụ.
  • Doanh thu ròng: Là doanh thu thuần sau khi đã trừ đi các khoản thuế, phí liên quan.

Sau khi đã hiểu về doanh thu bán hàng, các bạn cần tìm hiểu thêm khái niệm về điều kiện ghi nhận doanh thu. Theo quy định của Chuẩn mực Kế toán Việt Nam số 14, doanh thu bán hàng chỉ được ghi nhận khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:

  • Quyền sở hữu đã được chuyển giao: Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích liên quan đến quyền sở hữu hàng hóa, dịch vụ cho người mua. Điều này có nghĩa là doanh nghiệp không còn quyền quyết định sử dụng hoặc định đoạt đối với hàng hóa, dịch vụ sau khi đã chuyển giao cho người mua.
  • Khả năng thu được lợi nhuận: Doanh nghiệp phải có khả năng thu được tiền từ giao dịch bán hàng. 
  • Giá trị doanh thu đã được xác định: Giá trị doanh thu phải được xác định một cách đáng tin cậy. Thông thường, giá trị doanh thu được xác định dựa trên giá bán đã thỏa thuận trong hợp đồng hoặc theo giá thị trường.
  • Xác định được chi phí liên quan đến việc bán hàng hóa, dịch vụ: Điều này có nghĩa là doanh nghiệp có thể ước tính được các khoản chi phí liên quan chẳng hạn như chi phí vận chuyển, chi phí bảo hành, chiết khấu,..

Cách tính doanh thu bán hàng cơ bản

Tổng doanh thu bán hàng cơ bản có thể được tính bằng công thức sau:

[Doanh thu bán hàng = Số lượng sản phẩm bán ra x Giá bán mỗi sản phẩm]

  • Số lượng sản phẩm bán ra: Là số lượng sản phẩm, dịch vụ đã được bán ra cho khách hàng trong một kỳ kế toán nhất định.
  • Giá bán mỗi sản phẩm: Là giá bán đã bao gồm thuế giá trị gia tăng (VAT) và các khoản thuế, phí liên quan khác.

Công thức này có thể được áp dụng cho cả hàng hóa và dịch vụ.

Cách thức hạch toán doanh thu bán hàng

Trong quá trình hạch toán doanh thu bán hàng, các bạn có thể gặp các trường hợp sau:

Bán hàng trực tiếp cho khách hàng

Trường hợp này là trường hợp phổ biến nhất và bạn phải hạch toán doanh thu bán hàng thông qua 2 bút toán như sau:

Bút toán 1: Phản ánh giá vốn hàng bán 

  • Nợ tài khoản 632: Đại diện cho giá vốn hàng bán theo giá xuất kho.
  • Có tài khoản 154: Xuất bán hàng hóa không qua kho.
  • Có tài khoản 155: Xuất kho thành phẩm.

Tuy nhiên, với doanh nghiệp thương mại, các bút toán sẽ có thay đổi như sau:

  • Nợ tài khoản 632: Đại diện cho giá vốn hàng bán theo giá xuất kho.
  • Có tài khoản 156: Doanh thu bán hàng.

Bút toán 2: Phản ánh doanh thu của hàng bán 

Nếu đã thu tiền từ khách hàng:

  • Nợ tài khoản 111 (hoặc 112): Đại diện cho doanh thu từ hàng bán.
  • Nếu áp dụng thuế GTGT, nợ tài khoản 3331: Đại diện cho số tiền thuế GTGT đầu ra (nếu có) từ hàng hóa đã bán.

Nếu chưa thu được tiền từ khách hàng:

  • Nợ tài khoản 131: Đại diện cho doanh thu từ hàng bán.
  • Nếu áp dụng thuế GTGT, nợ tài khoản 3331: Đại diện cho số tiền thuế GTGT đầu ra (nếu có) từ hàng hóa đã bán.

Bên cạnh đó, cần hạch toán:

  • Có tài khoản 511: Đại diện cho doanh thu từ hàng bán, dựa trên giá bán trên hóa đơn GTGT.

Khách hàng được chiết khấu thanh toán

Trong trường hợp các doanh nghiệp áp dụng ưu đãi và chiết khấu cho khách hàng, các nhân sự kế toán khi hạch toán doanh thu bán hàng sẽ tính trên tổng giá thanh toán. Cụ thể:

  • Nợ tài khoản 635: Đại diện cho phần chiết khấu thanh toán mà khách hàng được hưởng.
  • Có tài khoản 111 hoặc 112: Đại diện cho xuất tiền mặt hoặc tiền gửi ngân hàng để trả cho người mua.
  • Có tài khoản 131: Đại diện cho việc trừ vào số tiền phải thu của người mua.
  • Có tài khoản 3388: Đại diện cho số chiết khấu được doanh nghiệp chấp nhận nhưng chưa thanh toán.

Khi doanh nghiệp giảm giá hàng bán và áp dụng chiết khấu thương mại, thông tin này sẽ được ghi ngay trên hóa đơn. Khi hạch toán doanh thu bán hàng, chúng ta có thể thực hiện các bút toán sau:

  • Nợ tài khoản 521: Đại diện cho phần chiết khấu thương mại hoặc giảm giá hàng bán, tính theo giá bán.
  • Nợ tài khoản 3331: Đại diện cho phần thuế GTGT tương ứng với phần chiết khấu hoặc giảm giá.
  • Có tài khoản 111 hoặc 112: Đại diện cho doanh nghiệp xuất tiền mặt hoặc tiền gửi ngân hàng để trả cho người mua.
  • Có tài khoản 131: Nếu doanh nghiệp trừ trực tiếp vào số tiền phải thu của khách hàng.
  • Có tài khoản 3388: Đại diện cho số chiết khấu hoặc giảm giá được doanh nghiệp chấp nhận nhưng chưa thanh toán.

Bán hàng bị trả lại

Quy trình hạch toán doanh thu bán hàng trong trường hợp này được phân theo 2 loại bút toán:

Bút toán 1: Phản ánh cho phần hàng bán bị trả lại theo giá trên hóa đơn 

  • Nợ tài khoản 5213: Đại diện cho phần hàng bán bị trả lại theo giá trên hóa đơn.
  • Nợ tài khoản 3331: Đại diện cho phần thuế GTGT tương ứng với phần hàng bán bị trả lại.
  • Có tài khoản 111, 112: Đại diện cho việc xuất tiền mặt hoặc tiền gửi ngân hàng để trả cho người mua.
  • Có tài khoản 131: Đại diện cho việc trừ vào số tiền phải thu của khách hàng.
  • Có tài khoản 3388: Đại diện cho số chiết khấu được doanh nghiệp chấp nhận nhưng chưa thanh toán.

Bút toán 2: Phản ánh phần hàng bán bị trả lại và đã được nhập kho hoặc gửi kho người mua

  • Nợ tài khoản 155: Đại diện cho việc nhập lại kho số hàng bán bị trả lại theo giá lúc xuất kho.
  • Nợ tài khoản 157: Đại diện cho việc gửi số hàng bị trả lại tại kho của người mua.
  • Có tài khoản 632: Đại diện cho giá vốn của hàng bán bị trả lại.

Lưu ý: Khi kết thúc kỳ kế toán, các phần như kết cấu thương mại, giảm giá hàng bán và hàng bán bị trả lại sẽ được kết chuyển vào doanh thu để làm giảm trừ doanh thu. Doanh thu bán hàng sẽ được hạch toán bằng cách: Nợ tài khoản 511 và Có tài khoản 521.

Bán hàng theo phương thức ký gửi đại lý

Có 4 bút toán được sử dụng trong trường hợp này: 

Bút toán 1: Phản ánh giá vốn của số hàng chuyển cho đại lý 

  • Nợ tài khoản 157: Đại diện cho giá vốn của số hàng ký gửi đại lý.
  • Có tài khoản 154: Đại diện cho việc xuất gửi hàng bán không qua kho.
  • Có tài khoản 155: Đại diện cho việc xuất kho thành phẩm để gửi cho đại lý.

Bút toán 2: Khi đại lý bán hàng gửi bảng kê khai hàng hóa cho doanh nghiệp 

  • Nợ tài khoản 131 (chi tiết theo từng đại lý): Đại diện cho số tiền đại lý thu được.
  • Có tài khoản 511: Đại diện cho doanh thu của số hàng đã bán được.
  • Có tài khoản 3331: Đại diện cho thuế GTGT đầu ra của số hàng đã bán.

Bên cạnh đó, để tính giá vốn của số hàng hóa đã được bán thì chúng ta có thể làm như sau:

  • Nợ tài khoản 632 
  • Có tài khoản 157 

Bút toán 3: Dựa vào hợp đồng để xác định hoa hồng phải trả cho đại lý 

  • Nợ tài khoản 641: Đại diện cho số tiền hoa hồng phải trả cho đại lý.
  • Nợ tài khoản 1331: Đại diện cho thuế GTGT được khấu trừ tính theo phần hoa hồng đại lý nhận được.
  • Có tài khoản 131 (chi tiết từng đại lý): Đại diện cho số tiền hoa hồng đại lý nhận được đã trừ vào số tiền phải thu của đại lý.

Lưu ý: Đại lý đã tự trừ phần hoa hồng nhận được trước khi thanh toán số còn lại cho doanh nghiệp.

Bút toán 4: Khi doanh nghiệp nhận được tiền do đại lý thanh toán 

  • Nợ tài khoản 111, 112: Đại diện cho số tiền nhận được bằng tiền mặt hoặc tiền gửi ngân hàng.
  • Có tài khoản 131 (chi tiết từng đại lý): Đại diện cho số tiền thu được sau khi đã trừ đi hoa hồng của đại lý.

Bán hàng theo phương thức trả chậm, trả góp

Ở trường hợp này, chúng ta hạch toán doanh thu bán hàng theo 4 bút toán như sau: 

Bút toán 1: Phản ánh giá vốn của hàng hóa đã bán 

  • Nợ tài khoản 632.
  • Có tài khoản 154, 155, 156 (công ty sản xuất và thương mại).

Bút toán 2: Phản ánh giá bán hàng trả góp, trả chậm theo hóa đơn 

  • Nợ tài khoản 131 (chi tiết từng người mua/đối tượng công nợ): Đại diện cho tổng giá trị thanh toán theo phương thức trả chậm.
  • Có tài khoản 511: Đại diện cho doanh thu tính theo giá trị mua trả ngay.
  • Có tài khoản 3331: Đại diện cho thuế GTGT đầu ra phải nộp theo giá trị mua trả ngay.
  • Có tài khoản 3387: Đại diện cho chênh lệch giữa giá trả góp và giá trả ngay (bao gồm cả lợi nhuận từ việc bán trả góp mà người mua phải trả).

Bút toán 3: Phản ánh số tiền mà người mua thanh toán lần đầu

  • Nợ tài khoản 111, 112: Đại diện cho số tiền nhận được bằng tiền mặt hoặc tiền gửi ngân hàng.
  • Có tài khoản 131 (chi tiết từng người mua): Đại diện cho số tiền thu được từ người mua.

Bút toán 4: Phản ánh tiền lãi do bán hàng trả góp 

  • Nợ tài khoản 3387: Đại diện cho số tiền lãi từ việc bán hàng trả góp.
  • Có tài khoản 515: Đại diện cho số tiền lãi thu được.

Chúng ta xác định số tiền hàng tháng mà người mua phải trả cho doanh nghiệp theo công thức sau:

[Số tiền hàng tháng người mua phải trả = Số chênh lệch giá trả góp và giá trả ngay / Tổng số tháng người mua trả góp]

Một số câu hỏi hạch toán doanh thu bán hàng phổ biến

Nếu bạn vẫn còn thắc mắc về quá trình hạch toán doanh thu bán hàng, hãy để The Smile giải đáp thông qua 3 câu hỏi thường gặp dưới đây! 

  • Kế toán doanh thu bán hàng là gì?

Kế toán doanh thu bán hàng là quá trình ghi nhận và phân bổ doanh thu từ hoạt động bán hàng của một doanh nghiệp. Hoạt động này liên quan đến việc ghi nhận giá trị tài chính mà doanh nghiệp thu được từ việc bán sản phẩm hoặc cung cấp dịch vụ cho khách hàng.

  • Công ty xây dựng có ký hợp đồng với chủ đầu tư, theo thỏa thuận HĐ thì sau khi ký HĐ, chủ đầu tư sẽ ứng trước 20% giá trị của HĐ. Khoản tạm ứng này có phải xuất hóa đơn và ghi nhận doanh thu hay không?

Trong trường hợp này, doanh nghiệp chưa đáp ứng đầy đủ các điều kiện để ghi nhận doanh thu. Doanh nghiệp chỉ ghi nhận doanh thu khi đã hoàn thành công trình xây dựng và bàn giao cho chủ đầu tư theo hợp đồng. Chính vì vậy, số tiền ứng trước 20% giá trị hợp đồng được xem là khoản tạm ứng chứ không được xem là doanh thu và không cần xuất hóa đơn trong trường hợp trên.

  • Khi xuất hàng cho đại lý bán đúng giá hưởng hoa hồng có phải lập hóa đơn GTGT và ghi nhận doanh thu không?

Có. Khi xuất hàng cho đại lý bán với giá hưởng hoa hồng, đối với phần doanh thu từ bán hàng cần lập hóa đơn GTGT và ghi nhận doanh thu. Hóa đơn GTGT được lập để chứng từ hóa đơn xuất khẩu, ghi nhận số thuế GTGT phải nộp cho cơ quan thuế.

Bên cạnh đó, doanh thu từ bán hàng cũng sẽ được ghi nhận trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Khi tiến hành ghi nhận, doanh thu từ bán hàng và số thuế GTGT phải nộp sẽ được ghi vào các tài khoản tương ứng. 

The Smile – Đơn vị hỗ trợ kế toán thuế uy tín

The Smile là công ty TNHH Kế toán – Đại lý thuế uy tín với gần 17 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực cung cấp các dịch vụ kế toán, thuế cho doanh nghiệp. Với đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, dày dặn kinh nghiệm cùng hệ thống quy trình làm việc bài bản, The Smile cam kết mang đến cho khách hàng những giải pháp tối ưu và hiệu quả nhất.

Dịch vụ kế toán trọn gói tại The Smile

Đến với Công Ty Kế Toán The Smile, bạn sẽ nhận được một loạt các lợi ích độc quyền. Đầu tiên và quan trọng nhất, The Smile cam kết bảo mật 100% thông tin khách hàng, đảm bảo rằng mọi dữ liệu của bạn đều được bảo vệ tuyệt đối. Đồng thời, với 17 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kế toán, chúng tôi tự tin mang đến cho bạn dịch vụ Kế toán trọn gói và chuyên nghiệp. 

Bằng cách sử dụng phần mềm chuyên nghiệp, The Smile không chỉ giúp bạn làm sổ sách kế toán hàng tháng/quý một cách nhanh chóng, mà còn giám sát và kiểm tra mọi bước của quá trình này, đảm bảo mọi thứ đều tuân thủ quy định.

Hồ sơ năng lực của The Smile

Được thành lập vào năm 06/07/2007, The Smile tự hào là đơn vị có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Kế toán – kê khai thuế. Trong suốt 17 năm hoạt động, với khả năng làm việc chuyên nghiệp, chúng tôi đã sở hữu cho mình đầy đủ 4 chứng chỉ hành nghề do Bộ Tài chính và Tổng Cục Thuế công nhận. 

Bên cạnh đó, chúng tôi còn cung cấp dịch vụ thành lập doanh nghiệp, kế toán và báo cáo thuế cho hơn 1000+ doanh nghiệp. Tất cả các khách hàng đều đồng ý ký kết hợp đồng dịch vụ trên 3 năm. Nhiều cá nhân, cửa hàng cũng đã sử dụng dịch vụ đăng ký hộ kinh doanh cá thể và kế toán cho hộ kinh doanh của chúng tôi.

Khách hàng đã thành công khi sử dụng dịch vụ của The Smile

1. Khách hàng: Prosound Center Vietnam 

Prosound Center Vietnam, một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực âm nhạc và thiết bị âm thanh hàng đầu tại Việt Nam. Với hơn 3 năm hợp tác chặt chẽ với The Smile – công ty kế toán thuế uy tín, Prosound Center Vietnam đã trải qua những chặng đường thuế vụ phức tạp và luôn tin tưởng vào sự chuyên nghiệp và hiệu quả của đội ngũ The Smile.

2.  Khách hàng:  Powerland Vietnam

Powerland Vietnam, một doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực công nghệ và thiết bị điện tử tại Việt Nam. Đã có một chặng đường đầy thách thức và thành công kéo dài đến 12 năm hợp tác đáng kể giữa Powerland Vietnam và The Smile – một đối tác kế toán đáng tin cậy. 

3. Khách hàng: Appvity

Appvity, một doanh nghiệp đang phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực công nghệ và ứng dụng tại Việt Nam. Trải qua 5 năm sử dụng dịch vụ kế toán của The Smile, Appvity đã xây dựng một mối quan hệ đồng hành đáng tin cậy và an tâm.

>>> Xem thêm: Khách hàng đã thành công cùng The Smile

Hơn cả những con số trên bảng tính, hạch toán doanh thu bán hàng còn là chìa khóa mở ra cánh cửa thành công cho doanh nghiệp. Bài viết này đã cung cấp cho bạn kiến thức chuyên sâu về các phương pháp hạch toán, các trường hợp đặc biệt, cùng những lưu ý quan trọng để doanh nghiệp có thể thực hiện công việc kế toán một cách bài bản và hiệu quả nhất. Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến vấn đề này thì hãy liên hệ ngay cho The Smile để nhận được sự tư vấn sớm nhất nhé!

>>> Xem ngay

Các dịch vụ tại The Smile:

  • Thành lập Hộ kinh doanh cá thể
  • Kế toán trọn gói.
  • Thành lập doanh nghiệp.
  • Rà soát sổ sách Kế toán.
  • Lao động – BHXH.

Chúng tôi cung cấp Giải pháp Kế toán – Thuế toàn diện, kiểm soát rủi ro để doanh nghiệp an tâm tăng trưởng. Liên hệ The Smile ngay!

Email: admin@thesmile.vn

Điện thoại: 1900 8888 72

Zalo: 0918 020 040

Văn phòng 1:

LP-03.16 toà Landmark Plus (nội khu Landmark 81), Vinhomes Central Park, 720A Điện Biên Phủ, P.22, Bình Thạnh, TP.HCM

Văn phòng 2:

27 (R4-83) Hưng Gia 1, Phú Mỹ Hưng, P.Tân Phong, Q.7, Tp.HCM

Văn phòng 3:

106/19B Lưu Chí Hiếu, P.Tây Thạnh, Q.Tân Phú, Tp.HCM

Chúng tôi cung cấp Giải pháp Kế toán – Thuế toàn diện, kiểm soát rủi ro để doanh nghiệp an tâm tăng trưởng. Liên hệ The Smile ngay!

Email: admin@thesmile.vn

Điện thoại: 1900 8888 72

Zalo: 0918 020 040

Văn phòng 1:

LP-03.16 toà Landmark Plus (nội khu Landmark 81), Vinhomes Central Park, 720A Điện Biên Phủ, P.22, Bình Thạnh, TP.HCM

Văn phòng 2:

27 (R4-83) Hưng Gia 1, Phú Mỹ Hưng, P.Tân Phong, Q.7, Tp.HCM

Văn phòng 3:

106/19B Lưu Chí Hiếu, P.Tây Thạnh, Q.Tân Phú, Tp.HCM

Đăng ký tư vấn dịch vụ

Kiểm duyệt nội dung

Lê Thị Lực
Lê Thị Lực

Chị Lê Thị Lực là chuyên gia tài chính và kế toán có hơn 11 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kế toán thuế, hiện đang đảm nhiệm vai trò Trưởng phòng Kế toán và kiểm soát nội bộ của Công ty The Smile. Với nghiệp vụ vững chắc trong lĩnh vực kế toán thuế, chị Lực đã tư vấn và thực hiện nghiệp vụ kế toán cho rất nhiều doanh nghiệp.

Linked-in
Bài viết này hữu ích cho bạn chứ? Hãy để lại đánh giá bạn nhé.
0
0 đánh giá
  • Chọn đánh giá