Thuế thu nhập cá nhân là một thuật ngữ phổ biến trong việc tính toán thuế của người lao động, tuy nhiên, vẫn chưa có một định nghĩa chính thức và chi tiết nhất trong các văn bản Pháp luật Việt Nam hiện hành. Vì vậy, để hiểu rõ hơn, hãy cùng The Smile tìm hiểu thêm qua bài viết bên dưới.
Tìm hiểu về thuế thu nhập
1. Định nghĩa
Thuế thu nhập cá nhân (TTNCN) là khoản tiền phải trích nộp từ một phần thu nhập của người lao động và nguồn thu khác, được đóng cho cơ quan thuế nhằm đóng góp vào ngân sách nhà nước sau khi đã được giảm trừ. Tuy nhiên, hiện nay, các cá nhân có thu nhập thấp hơn mức quy định sẽ không phải nộp TTNCN. Nếu người lao động có người phụ thuộc, họ sẽ được giảm trừ thuế theo quy định. Do đó, với mức thu nhập cao hơn, người lao động sẽ phải nộp mức TTNCN cao hơn.
2. Vai trò
- TTNCN được xem là một nguồn thu quan trọng trong tổng thu ngân sách nhà nước.
- Ngoài ra, việc đóng thuế còn là minh chứng hợp pháp cho nguồn thu nhập của cá nhân và giúp Nhà nước kiểm soát tính hợp pháp.
- Cuối cùng, việc thu thuế còn có vai trò giảm thiểu chênh lệch thu nhập và tầng lớp, và nhiều quốc gia còn có chính sách miễn, giảm thuế cho những cá nhân mang gánh nặng xã hội. Tại Việt Nam, vẫn còn sự khác biệt rõ rệt về thu nhập giữa các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là người nước ngoài làm việc tại Việt Nam và những cá nhân làm việc trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
TTNCN có vai trò gì?
3. Lý do người lao động phải đóng thuế
Việc đóng thuế là một nghĩa vụ pháp lý của tất cả công dân trên lãnh thổ Việt Nam, nhằm đóng góp nguồn thu nhập cá nhân cho Nhà nước, đồng thời đảm bảo sự công bằng xã hội. Khi chịu thuế , người lao động sẽ có mức thu nhập thực tế cao hơn mức thu nhập khởi điểm yêu cầu chịu thuế theo quy định của nhà nước. Tuy nhiên, nhờ sự trừ các khoản miễn thuế và giảm trừ gia cảnh, người lao động vẫn có khả năng nuôi sống bản thân và gia đình.
Việc đóng thuế cũng đóng góp phần quan trọng trong việc bình đẳng hóa khoảng cách xã hội và giúp giảm thiểu tình trạng chênh lệch thu nhập giữa các tầng lớp. Đồng thời, việc đóng thuế còn góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nước nhà và tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho người lao động, đảm bảo cuộc sống đầy đủ hơn cho những đối tượng gia cảnh khó khăn thông qua các chính sách phúc lợi.
Tại sao cần đóng TTNCN
4. Cách tính thuế
4.1. Công thức tính chung
Thuế TNCN phải nộp = Thu nhập tính thuế x Thuế suất
Trong đó:
- Thu nhập tính thuế = Thu nhập chịu thuế – Các khoản giảm trừ
- Thu nhập chịu thuế = Tổng thu nhập – Các khoản miễn thuế, không chịu thuế
TTNCN được tính theo tháng và kê khai có thể theo tháng hoặc theo quý, tuy nhiên, quyết toán thuế được thực hiện theo năm. TTNCN được tính tại thời điểm người đó nhận được khoản thu nhập. Ví dụ:
- Nếu tiền lương tháng 12/2022 được trả vào tháng 01/2023, thì số tiền này sẽ được tính vào thu nhập chịu thuế của tháng 01/2023.
- Tương tự, nếu tiền thưởng tết âm lịch 2023 được trả vào tháng 02/2023, thì số tiền này sẽ được tính vào thu nhập tính TTNCN của tháng 02/2023.
Tìm hiểu công thức tính TTNCN
4.2. Các bước tính
Để tính số thuế phải nộp, ta có thể thực hiện theo các bước sau:
- Bước 1: Tính tổng thu nhập.
- Bước 2: Tính các khoản được miễn thuế.
- Bước 3: Tính thu nhập chịu thuế bằng công thức (3).
- Bước 4: Tính các khoản được giảm trừ.
- Bước 5: Tính thu nhập tính thuế bằng công thức (2).
- Bước 6: Tính số thuế phải nộp bằng công thức (1).
Đối với cá nhân cư trú ký hợp đồng lao động có thời hạn từ 3 tháng trở lên, sau khi tính được thu nhập tính thuế, chỉ cần lấy thu nhập tính thuế nhân với thuế suất (phương pháp biểu lũy tiến từng phần – tính từng bậc thuế sau đó cộng lại). Chi tiết theo bảng thuế suất được quy định bởi pháp luật như sau:
| Bậc thuế | Phần thu nhập tính thuế/năm (triệu đồng) | Phần thu nhập tính thuế/tháng (triệu đồng) | Thuế suất (%) |
|---|---|---|---|
| 1 | Đến 60 | Đến 5 | 5 |
| 2 | Trên 60 đến 120 | Trên 5 đến 10 | 10 |
| 3 | Trên 120 đến 216 | Trên 10 đến 18 | 15 |
| 4 | Trên 216 đến 384 | Trên 18 đến 32 | 20 |
| 5 | Trên 384 đến 624 | Trên 32 đến 52 | 25 |
| 6 | Trên 624 đến 960 | Trên 52 đến 80 | 30 |
| 7 | Trên 960 | Trên 80 | 35 |
4.3. Công thức tính rút gọn
Nhằm giúp việc tính toán thuế trở nên thuận tiện hơn, phương pháp tính rút gọn có thể được áp dụng theo phụ lục số 01/PL-TNCN kèm theo Thông tư 111/2013/TT-BTC như sau:
| Bậc | Thu nhập tính thuế/ tháng (triệu đồng) | Thuế suất (%) | Tính số thuế phải nộp | |
| Cách 1 | Cách 2 | |||
| 1 | Đến 5 | 5 | 0 trđ + 5% TNTT | 5% TNTT |
| 2 | Trên 5 đến 10 | 10 | 0.25 trđ + 10% TNTT trên 5 trđ | 10% TNTT – 0.25 trđ |
| 3 | Trên 10 đến 18 | 15 | 0.75 trđ + 15% TNTT trên 10 trđ | 15% TNTT – 0.75 trđ |
| 4 | Trên 18 đến 32 | 20 | 1.95 trđ + 20% TNTT trên 18 trđ | 20% TNTT – 1.65 trđ |
| 5 | Trên 32 đến 52 | 25 | 4.75 trđ + 25% TNTT trên 32 trđ | 25% TNTT – 3.25 trđ |
| 6 | Trên 52 đến 80 | 30 | 9.75 trđ + 30% TNTT trên 52 trđ | 30 % TNTT – 5.85 trđ |
| 7 | Trên 80 | 35 | 18.15 trđ + 35% TNTT trên 80 trđ | 35% TNTT – 9.85 tr |
Một vài công thức tính rút gọn TTNCN
5. Các trường hợp được miễn thuế
Theo quy định tại Điều 4 của Luật TTNCN, các khoản thu nhập được miễn TTNCN được liệt kê cụ thể như sau:
- Thu nhập từ chuyển nhượng Bất động sản (BĐS) giữa vợ với chồng, cha và mẹ với con, …
- Thu nhập từ chuyển nhượng nhà ở, quyền sử dụng đất (QSDĐ) ở. Các tài sản gắn liền với đất ở của cá nhân trong trường hợp cá nhân chỉ có 1 nhà ở, đất ở duy nhất.
- Thu nhập từ giá trị QSDĐ của cá nhân được Nhà nước giao đất.
- Thu nhập từ việc nhận thừa kế hoặc quà tặng BĐS giữa vợ chồng, cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ,…
- Phần tiền lương làm việc ban đêm, làm thêm giờ được trả cao hơn so với lương làm việc ban ngày, trong giờ làm việc theo quy định của pháp luật.
- Thu nhập từ tiền lãi gửi tại tổ chức tín dụng hoặc lãi từ Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ.
Trường hợp nào được miễn TTNCN
6. Các khoản thu nhập không chịu thuế
Các khoản thu nhập sau đây không tính vào thu nhập chịu TTNCN:
- Tiền ăn giữa ca, tiền ăn trưa.
- Phụ cấp điện thoại và phụ cấp trang phục.
- Tiền công tác phí.
- Thu nhập từ phần tiền lương, tiền công làm việc ban đêm, làm thêm giờ được trả cao hơn so với tiền lương, tiền công làm việc ban ngày, trong giờ làm việc.
- Các khoản bảo hiểm bắt buộc như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm nghề nghiệp trong một số lĩnh vực đặc biệt.
Ngoài ra còn các khoản trợ cấp khác không tính vào thu nhập chịu TTNCN, chẳng hạn như trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm, trợ cấp thất nghiệp, trợ cấp hưu trí 1 lần…
Khoản thu nhập nào sẽ không chịu TTNCN
7. Khi nào cần tra cứu thông tin
Bạn cần tra cứu thông tin thuế TNCN trong các trường hợp sau:
- Khi bạn muốn tính toán số TTNCN phải đóng cho Nhà nước.
- Khi bạn muốn biết những khoản thu nhập nào được miễn thuế, giảm trừ, hoặc chịu thuế với mức suất thuế bao nhiêu.
- Khi bạn muốn kiểm tra các khoản thuế đã nộp và các khoản thuế còn phải đóng trong năm.
- Khi bạn muốn tra cứu thông tin thuế TNCN của mình để chuẩn bị cho việc nộp tờ khai thuế hàng năm.
- Khi bạn muốn biết về các quy định, chính sách mới nhất về TTNCN.
- Khi bạn muốn tìm hiểu về các biện pháp khắc phục khi gặp phải vấn đề liên quan đến thuế TNCN.
Tra cứu thông tin TTNCN
The Smile đã chia sẻ những thông tin mới nhất liên quan đến thuế thu nhập cá nhân cùng với các cách tính TTNCN đơn giản và dễ thực hiện. Hy vọng rằng những thông tin này sẽ hữu ích cho quý khách hàng.
Các dịch vụ tại The Smile:
- Kế toán trọn gói.
- Thành lập doanh nghiệp.
- Rà soát sổ sách Kế toán.
- Lao động – BHXH.
Chúng tôi cung cấp Giải pháp Kế toán – Thuế toàn diện, kiểm soát rủi ro để doanh nghiệp an tâm tăng trưởng. Liên hệ The Smile ngay!
Email: admin@thesmile.vn
Điện thoại: 1900 8888 72
Văn phòng 1:
LP-03.16 toà Landmark Plus (nội khu Landmark 81), Vinhomes Central Park, 720A Điện Biên Phủ, P.22, Bình Thạnh, TP.HCM
Văn phòng 2:
27 (R4-83) Hưng Gia 1, Phú Mỹ Hưng, P.Tân Phong, Q.7, Tp.HCM
Văn phòng 3:
106/19B Lưu Chí Hiếu, P.Tây Thạnh, Q.Tân Phú, Tp.HCM
